حرکت سنگ از کلیه و سپس در لوله حالب گیر افتادن از شایع ترین علل انسداد حالب می باشد، زمانی که سنگ به سوی حالب حرکت می کند، شخص درد بسیاری را احساس می کند، دکتر تراب پرهیز سنگ حالب را به روش های مختلفی درمان می کند برای آشنایی بیشتر با سنگ حالب بهتر است این مقاله را مطالعه نمایید.
سنگ حالب با درد شدید ناگهانی شخص را مواجه می کند، رنگ پریدگی، تغییر در رنگ ادرار، استفراغ و رنگ پریدگی از دیگر علائم سنگ حالب می باشد در صورتی که با این علائم روبرو هستید بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید.
سنگ حالب چیست؟
سنگ کلیه تجمع سنگی است که از نمک های معدنی طبیعی موجود در ادرار ایجاد می شود و می تواند در حالب (لوله کلیه) قرار گیرد.
سنگ هایی که جریان ادرار را مسدود می کنند می توانند منجر به عوارض جدی از جمله آسیب به کلیه، مسمومیت با اورمیک، عفونت شدید و حتی مرگ شوند.
در بسیاری از موارد، با ایجاد تغییر در شیوه زندگی ساده، مانند نوشیدن مایعات بیشتر یا کاهش مصرف برخی غذاها، می توان از تشکیل سنگ جدید کلیه جلوگیری کرد.
سنگ های حالب تجمع سنگی هستند که از نمک های معدنی طبیعی موجود در ادرار تشکیل می شوند. بیشتر سنگ ها در کلیه ایجاد می شوند و به داخل لوله یا حالب جا به جا می شوند.
سنگ های مجاری ادراری می توانند گرد یا نامنظم، نسبتاً صاف یا دارای لبه های دندانه دار یا برآمدگی باشند. رنگ سنگ های ادراری با توجه به ترکیب شیمیایی آن ها متفاوت است.
سنگ ها می توانند سال ها بدون ایجاد مشکل در کلیه ها باقی بمانند.
علائم ایجاد سنگ حالب
اولین علامت سنگ در حالب معمولاً درد شدید در پشت یا در دو طرف شکم یا پهلو است. درد ممکن است به کشاله ران، به لبیای زنان یا به کیسه بیضه در مردان سرایت کند. احساس سوزش ممکن است با ادرار همراه باشد یا خون در ادرار باشد. اگر دستگاه ادراری نتواند انسداد را دفع کند، درد شدیدتر و ثابت می شود. علاوه بر درد شدید، علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تعریق زیاد؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- ضعف عمومی؛
- تمایل شدید و مکرر به ادرار کردن؛
- لرز، تب یا ادرار کدر یا بدبو به دلیل عفونت؛
- ادرار دردناک.
علت ایجاد سنگ حالب چیست؟
سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که نمک های معدنی طبیعی موجود در ادرار تجمع کرده و در حالب قرار می گیرند.
انواع مختلف سنگ های ادراری دلایل متفاوتی دارند:
سنگ های کلسیم: شایع ترین شکل، سنگ های کلسیم زمانی ایجاد می شود که مقدار زیادی کلسیم و/یا اگزالات در خون وجود داشته باشد. مصرف داروهای خاص یا ویتامین D بیش از حد می تواند غلظت کلسیم را افزایش دهد. ژنتیک یا رژیم غذایی سرشار از غذاهای غنی از اگزالات، مانند اسفناج، می تواند سطح اگزالات را بالا ببرد.
سنگ های اسید اوریک: اسید اوریک اضافی، محصول جانبی متابولیسم پروتئین، می تواند متبلور شده و سنگ تشکیل دهد.
سنگ های استروویت: سنگ های استروویت توسط باکتری هایی ایجاد می شوند که بیشتر در زنان مجاری ادراری را آلوده می کنند.
سنگ های سیستین: این سنگ های نادر در افرادی با بیماری ارثی ایجاد می شود که باعث می شود کلیه مقادیر زیادی از آمینو اسیدها را دفع کند.
بر اساس یک تخمین، از هر 10 نفر 1 نفر در طول زندگی خود دچار سنگ ادراری می شود.
عوامل خطر عبارتند از:
- جنسیت (سنگ ها معمولاً در مردان ایجاد می شود)
- سن (بیشتر سنگ ها در مردان بین 40 تا 60 سال رخ می دهد)
- شیوه زندگی: (عوامل شامل بی تحرکی، رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی و عدم نوشیدن آب کافی)
- سابقه خانوادگی سنگ
- عفونت های مزمن مجاری ادراری.
چگونگی تشخیص ابتلا به سنگ حالب
اولین قدم در طول ارزیابی پزشکی، معاینه فیزیکی است که برای تعیین منبع دقیق هر گونه درد یا ناراحتی در نظر گرفته شده است. سایر بیماری هایی که علائم مشابه بیماری سنگ حالب ایجاد می کنند باید در نظر گرفته و حذف شوند.
همچنین پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند:
- آزمایش ادرار
- اشعه ایکس
- تصویربرداری کامپیوتری سه بعدی بدون عامل کنتراست یا
- پیلوگرام داخل وریدی (یک رنگ طبی به جریان خون تزریق می شود تا کنتراست بصری روی اشعه ایکس ایجاد شود و به پزشک اجازه می دهد سنگ را به وضوح ببیند و میزان انسداد را ارزیابی کند).
درمان سنگ حالب
در بسیاری از موارد، سنگ های حالب کوچک سرانجام بدون ضرر به خودی خود از بدن خارج می شوند. اغلب به بیماران داروهای ضد درد تجویز می شود و به آن ها توصیه می شود روزانه 12 تا 16 لیوان مایع در طول مدت انتظار بنوشند. در صورت امکان، سنگ خارج شده باید ضبط شود تا تجزیه و تحلیل ترکیب شیمیایی آن امکان پذیر باشد.
اگر سنگ خارج نشده یا تهدیدی فوری برای سلامتی بیمار باشد، می توان از روش های کم تهاجمی یا جراحی برای برداشتن سنگ استفاده کرد. آن ها عبارت اند از:
لیتوتریپسی (امواج صوتی ایجاد شده در خارج از بدن سنگ های داخل بدن را پودر می کند)
Ureterorenoscope: (که به جراح اجازه می دهد سنگ ها را از طریق مجرای ادراری مشاهده و استخراج کند. هنگامی که سنگ پیدا شد، جراح می تواند آن را با موچین کوچک گرفته و آن را برداشته یا با استفاده از امواج صوتی یا لیزر سنگ را تکه تکه کند) و
عمل جراحي.
درمان داروئی
اگر سنگ زیر 4 میلی متر باشد و در مسیر لوله حالب هیچ گونه تنگی وجود نداشته باشد می توان درمان داروئی را برای این اشخاص انجام داد، آمار نشان داده است که 95 درصد اشخاص با این مشخصات به درمان داروئی جواب مثبت داده و درمان آن ها موفق است.
NSAID ها، مانند ایبوپروفن، تورم، درد و تب را کاهش می دهند. این دارو با دستور پزشک یا بدون آن در دسترس است. NSAID ها می توانند در برخی افراد باعث خونریزی معده یا مشکلات کلیوی شوند. اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، همیشه از ارائه دهنده از پزشک معالج خود بپرسید که آیا NSAID ها برای شما بی خطر هستند یا خیر. همیشه برچسب دارو را بخوانید و دستورالعمل ها را دنبال کنید.
ممکن است داروهای ضد درد تجویز شود. از پزشک خود بخواهید که چگونه این دارو را با خیال راحت مصرف کند. برخی از داروهای ضد درد حاوی استامینوفن هستند. از داروهای دیگر حاوی استامینوفن بدون صحبت با پزشک خود استفاده نکنید. استامینوفن زیاد ممکن است باعث آسیب کبدی شود. تجویز داروهای ضد درد ممکن است باعث یبوست شود. از پزشک خود در مورد نحوه پیشگیری یا درمان یبوست بپرسید.
داروی تهوع ممکن است به آرام کردن معده و جلوگیری از استفراغ کمک کند.
افتادن خود به خود سنگ حالب
اگر سنگ حالب در رنج 4 تا 6 میلی متر باشد معمولا سنگ به شکل خود به خود درمان می شود، البته اگر شخص زیر نظر پزشک باشد بهتر است.
سنگ شکنی برون اندامی
سنگ شکنی درون اندامی
عمل جراحی
به روش های مختلفی به درمان این بیماری می پردازد، برای تعیین روش درمان نیاز است بیمار مورد معاینه کامل قرار گیرد سپس با توجه به اندازه سنگ حالب درمان را انتخاب می نماید.
نکات مهم پزشکی در درمان
دکتر تراب پرهیز توصیه می کند اشخاص افزایش تحرک بدنی داشته باشند.
مصرف زیاد مایعات را در رژیم غذایی خود قرار دهند
این موارد معمولا به اشخاصی توصیه می شود که شخص بخواهد سنگ را دفع نماید.