ناباروری مردانه ناتوانی مرد در تولید هر گونه اسپرم یا تولید اسپرمی با کیفیت مناسب برای بارور کردن تخمک زن است.
تقریباً نیمی از موارد ناباروری با عامل مردانه را می توان با موفقیت درمان یا معکوس کرد.
درمان های باروری برای ناباروری مردان شامل تغییر سبک زندگی، هورمون درمانی، تکنیک های جراحی برای بازیابی اسپرم و لقاح آزمایشگاهی (IVF) می شود.
ناباروری مردان چیست؟
حدود 35 % از ناباروری ها به آقایان مرتبط می شود. اما امروزه با پیشرفت تحقیقات پزشکی راه های درمان آن فراوان شده است. درمان ناباروری در مردان راحت تر ازدرمان ناباروری خانم ها است، زیرا خانم ها استرس ناشی از عدم حاملگی این عارضه را حاد تر می کند. یکی از علل اساسی در ناباروری مردان عدم فعال بودن اسپرم یا کمبود ترشح هورمون آنان است، که اسپرم آن ها اغلب مرده، ضعیف یا دیر خارج می شود.
ناباروری مردانه ناتوانی در تولید اسپرم یا تولید اسپرم سالم است که بتواند تخمک زن را بارور کند. ناباروری عبارت است از ناتوانی زوجین در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی منظم و غیرقابل پیشگیری از بارداری. برای 40 درصد از زوج های نابارور، ناباروری مردان یک عامل موثر است.
آزمایش ناباروری مردان در مراحل اولیه درمان باروری همزمان با آزمایش همسر زن تکمیل می شود.
ناباروری مردان چقدر شایع است؟
از هر هشت زوج، یک زوج برای باردار شدن یا ادامه بارداری مشکل دارند. تقریباً یک سوم ناباروری به شریک زن، یک سوم به شریک مرد و یک سوم به دلیل ترکیبی از مشکلات در هر دو طرف یا غیرقابل توضیح است.
ناباروری مردان در محیط هایی با سطوح بالای آلودگی محیطی از جمله آلاینده های آب، آفت کش ها و علف کش ها شایع تر است. برخی از مطالعات اخیر جمعیت نشان داده اند که تعداد اسپرم ها به طور جهانی کاهش یافته است، حتی اگر ناباروری به طور قابل توجهی افزایش نیافته باشد.
علائم ناباروری مردان چیست؟
ناتوانی جنسی، یعنی ناتوانی در داشتن و نگه داشتن آلت تناسلی در حالت نعوظ در حین رابطه جنسی، یکی از علائم فیزیکی ناباروری مردان است. انزال رتروگراد، که منجر به “ارگاسم خشک” می شود، زیرا منی از بدن خارج نمی شود، بلکه به مثانه مرد می رسد، یکی دیگر از علائم مشکلات باروری مردان است.
اختلالات ژنتیکی و کروموزومی و مشکلات تولید و تحویل اسپرم هیچ علامتی ندارد.
آزمایش ناباروری مردان
آزمایشات مربوط به ناباروری مردان در مطب ما انجام می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه فیزیکی عمومی و تاریخچه پزشکی برای به دست آوردن درک بهتری از سلامت کلی بیمار
آزمایش مایع منی اطلاعاتی را در مورد تعداد اسپرم هایی که ساختار و شکل صدا دارند (مورفولوژی)، کمیت تولید، تحرک (حرکت) اسپرم و کیفیت اسپرم ارائه می دهد.
سطوح هورمونی و آنتی بادی ها می تواند نشان دهد که تولید اسپرم در سطوح طبیعی عمل می کند و تأیید می کند که آنتی بادی ها اسپرم را از بین نمی برند.
آزمایشات ژنتیکی برای تایید یا رد مشکلات احتمالی کروموزومی
سونوگرافی برای ارزیابی ناهنجاری های اندام های تولید مثل داخلی
بیوپسی برای ارزیابی وجود عفونت یا بدخیمی
آزمایشات تخصصی اسپرم برای تعیین میزان عملکرد و بقای اسپرم پس از انزال و تعیین اینکه آیا اسپرم سالم هستند و حرکت می کنند یا خیر.
علل بروز ناباروری در مردان
برخی از علل هایی که در ضعیف شدن یا عدم تحرک کافی اسپرم آقایان نقش دارد، عبارتند از:
- استعمال دخانیات و مواد مخدر
- مصرف نوشیدنی های الکلی
- افزایش وزن و چاقی
- موتور سواری یا دوچرخه سواری
- عامل ژنتیک و وراثت
- عوامل محیطی و بیولوژیکی
- قرارگیری در معرض فلزات سنگینی نظیر کادمیوم، سرب و آرسنیک
- کاهش هورمون تستوسترون
- انجام برخی درمان ها با رادیوتراپی
- اشعه Wi-Fi
- تغذیه ناسالم و مصرف برخی از مواد غذایی غیر بهداشتی مثل: سوسیس، کالباس و…
- گرفتگی در لوله های انتقال دهنده اسپرم
- کمبود برخی از ویتامین ها و مکملات غذایی
- قرار گیری در معرض مواد شیمیایی و مواد سمی
- استفاده از لباس زیر های تنگ و پلاستیکی
- مبتلا شدن به سندرم کلاین فلتر
- داشتن استرس و اضطراب
- عدم سلامت اسپرم یا مایع منی
- تاخیر در انزال اسپرم به منظور لقاح
- عدم استراحت کافی
- داشتن بیماری واریکوسل در آقایان
راهکار درمان ناباروری در مردان
درمان های ناباروری مرتبط با مردان عبارتند از:
باروری کل نگر و تغییرات سبک زندگی می تواند عادات منفی بهداشتی مانند چاقی، رژیم غذایی ناسالم و سیگار کشیدن را تغییر دهد که همه اینها بر باروری تأثیر می گذارد.
تلقیح داخل رحمی (IUI) شامل جمع آوری، شستشو (تمیز کردن) و غلظت اسپرم سالم است که سپس مستقیماً در رحم قرار می گیرد.
IVF با تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) یک روش آزمایشگاهی پیشرفته است که شامل تزریق یک اسپرم منفرد سالم به تخمک برای ایجاد یک جنین است که در رحم زن کاشته می‌شود.
بازیابی اسپرم برای مردانی که قادر به انزال یا تولید منی نیستند، شامل برداشتن مایع منی از بیضه ها با استفاده از یک سوزن کوچک است.
معکوس شدن وازکتومی به مرد این امکان را می دهد تا یک بار دیگر اسپرم سالم را در منی خود تولید کند
اهدای اسپرم استفاده از اسپرم مرد دیگر برای بارور کردن تخمک زن است.
هورمون درمانی و داروها ممکن است برای تغییر سطوح هورمونی بالا یا پایین که بر باروری تأثیر می گذارد توصیه شود.
یکی از درمان ها، مصرف برخی از داروها به منظور تحرک اسپرم از جمله: داروی CLOMID (کلومیفن) برای غلظت بخشی اسپرم، لتروزل برای افزایش ترشح هورمون تستوسترون، HMG برای افزایش اسپرم، تزریق هورمون تستوسترون به صورت قرص یا ژل، بروموکریپتین برای تعادل سازی میزان هورمون پرولاکتین، آنتی بیوتیک ها برای بررسی انواع عفونت ها و قارچ ها، ایمی پرامین برای مشکل انزال رتروگراد و…
روش طب سنتی و سوزنی، که امروزه کاربرد کمی پیدا کرده است.
انجام عمل IVF، موثر برای درمان ناباروری آقایان و خانم ها
بهترین روش برای باروری مردان انجام جراحی به منظورقرارگیری بیضه در محل اصلی خودش، رفع ورید های حاصل ازبیماری واریکوسل، رفع التهابات مادرزادی موجود در اسپرم، رفع انسداد و گرفتگی لوله های انتقال دهنده اسپرم از اپیدیدیم یا بیضه ها و …
درمان تعداد کم اسپرم در مردان
اگر تعداد اسپرم شما کم است، منی که در طول ارگاسم انزال می کنید حاوی اسپرم کمتری نسبت به حالت عادی است. اگر کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی داشته باشید، تعداد اسپرم شما «کمتر از حد طبیعی» در نظر گرفته می شود.
تعداد کم اسپرم به این معنی است که اسپرم شما احتمال کمتری دارد که تخمک همسرتان را بارور کند و در نتیجه حاملگی شود. با این حال، این بدان معنا نیست که شما نمی توانید فرزندی داشته باشید – درمان های احتمالی زیادی برای مردان وجود دارد که به پدر و مادر شدن فکر می کنند.
تعدادی از عوامل می توانند تعداد اسپرم را کاهش دهند، از سیگار کشیدن و نوشیدن الکل گرفته تا برخی داروها یا بیماری های طولانی مدت. با این حال، گام‌های مختلفی وجود دارد که مردان می‌توانند در تلاش برای افزایش تعداد اسپرم قبل از بررسی درمان‌های زیر انجام دهند.
- اجتناب از فعالیت ها و عوامل مضر برای جلوگیری از تعداد کم اسپرم
در حالی که داشتن تعداد کم اسپرم ممکن است ناشی از انتخاب سلامت یا شیوه زندگی باشد. برای جلوگیری از این امر، توصیه می شود مردانی که سعی در افزایش تعداد و سلامت اسپرم دارند، این دستورالعمل ها را دنبال کنند: - از مصرف مواد مخدر و سیگار خودداری کنید
- الکل را محدود کنید یا از مصرف آن خودداری کنید
- در مورد داروهایی که می توانند بر تعداد اسپرم تأثیر بگذارند، با پزشک خود صحبت کنید
- وزن سالم را حفظ کنید
- قرار گرفتن در معرض محیط های پر استرس را محدود کنید
- از آفت کش ها، فلزات سنگین و سایر سموم خودداری کنید
- اجتناب از گرما (جکوزی، سونا، جکوزی)
- باردار شدن با تعداد کم اسپرم ممکن است نیاز به درمان باروری داشته باشد
- بارداری موفق به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور خلاصه، یک اسپرم سالم باید به یک تخمک بالغ برود و آن را بارور کند. اگر تعداد اسپرم‌های مردی کم باشد، تعداد اسپرم‌های کمتری وجود دارد که می‌توانند این سفر را انجام دهند، بنابراین احتمال بارداری به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
پیشگیری بهتر از درمان است
شایان ذکر است که به منظور جلوگیری از ضعیف شدن اسپرم، آقایان باید از قرارگیری در معرض مواد شیمیایی و گرمایی، پوشیدن لباس های زیر تنگ، عدم رعایت بهداشت شخصی، استفاده از مواد شیمیایی برای تمیز نگه داشتن آلت تناسلی و… اجتناب نمایند.
در نتیجه
در این مورد باید از بهترین متخصص اورولوژی در شهر محل سکونت خود کمک بگیرید تا با ارائه راهکار های موثر از سوی ایشان به نتیجه ای مطلوب از رونددرمان خود دست یابید و بتوانید به آغوش گرم خود فرزندتان را بیافزایید.
